Radioterapia jest jedn\u0105 z metod leczenia nowotwor\u00f3w, w kt\u00f3rej wykorzystuje si\u0119 promieniowanie jonizuj\u0105ce w celu zniszczenia kom\u00f3rek nowotworowych. W odr\u00f3\u017cnieniu od leczenia systemowego, radioterapia,\u00a0 podobnie jak chirurgia jest leczeniem miejscowym, co oznacza, \u017ce w spos\u00f3b wybi\u00f3rczy oddzia\u0142ywuje wy\u0142\u0105cznie na okolic\u0119, kt\u00f3ra jest napromieniana. Mo\u017ce by\u0107 stosowana jako jeden z element\u00f3w leczenia radykalnego (w celu wyleczenia) albo w leczeniu paliatywnym \u2013 w\u00f3wczas jej zadaniem jest przede wszystkim ograniczenie zasi\u0119gu zmiany nowotworowej i zmniejszenie dolegliwo\u015bci b\u00f3lowych.<\/p>\n

Radioterapia najcz\u0119\u015bciej wykorzystywana jest jako metoda samodzielna ale te\u017c mo\u017ce by\u0107 kojarzona z leczeniem systemowym (np. z trastuzumabem czy hormonoterapi\u0105). W przypadku raka piersi mo\u017ce by\u0107 stosowana na ka\u017cdym etapie leczenia.<\/p>\n

Uzupe\u0142niaj\u0105ce leczenie oszcz\u0119dzaj\u0105ce pier\u015b<\/strong><\/p>\n

Radioterapia jest stosowana jako sta\u0142y element uzupe\u0142niaj\u0105cego leczenia operacyjnego u chorych zakwalifikowanych do zabiegu zaoszcz\u0119dzenia piersi. Leczenie chirurgiczne do\u015b\u0107 cz\u0119sto poprzedzone jest chemio- lub hormonoterapi\u0105 a zesp\u00f3\u0142 lekarzy (onkolog, chirurg, radiolog) podejmuje decyzj\u0119 o zakresie operacji. Je\u015bli chora potwierdza wol\u0119 leczenia oszcz\u0119dzaj\u0105cego musi by\u0107 r\u00f3wnie\u017c \u015bwiadoma, \u017ce po operacji b\u0119dzie konieczno\u015b\u0107 przeprowadzenia tzw. uzupe\u0142niaj\u0105cej radioterapii maj\u0105cej na celu zmniejszenie ryzyka nawrotu choroby. Alternatyw\u0105 jest usuni\u0119cie ca\u0142ej piersi i w zale\u017cno\u015bci od zaawansowania choroby, r\u00f3wnie\u017c pachowych w\u0119z\u0142\u00f3w ch\u0142onnych.<\/p>\n

Po leczeniu oszcz\u0119dzaj\u0105cym czyli usuni\u0119ciu guza i tzw. w\u0119z\u0142\u00f3w wartowniczych albo wyci\u0119ciu pachowych w\u0119z\u0142\u00f3w ch\u0142onnych pacjentka jest kierowana do Zak\u0142adu Teleterapii (zazwyczaj w ci\u0105gu 2-3 tyg. od operacji) w celu zaplanowania na\u015bwietlania. Konieczne jest w\u00f3wczas wykonanie tomografii komputerowej dla potrzeb w\u0142a\u015bciwego planowania radioterapii, najcz\u0119\u015bciej te\u017c na sk\u00f3rze pacjentki zaznacza si\u0119 markerem kreski lub tatuuje kropeczki u\u0142atwiaj\u0105ce odtwarzanie u\u0142o\u017cenie pacjentki na aparacie do napromieniania. Plan radioterapii jest przygotowywany przez fizyk\u00f3w i lekarzy i trwa ok. 10 dni. Napromieniany obszar najcz\u0119\u015bciej obejmuje pier\u015b i doln\u0105 cz\u0119\u015b\u0107 pachy ale w niekt\u00f3rych przypadkach konieczne jest obj\u0119cie napromienianiem tak\u017ce okolicy nadobojczykowej.<\/p>\n

Napromieniania zazwyczaj realizowane s\u0105 codziennie, w ci\u0105gu trzech tygodni (z wy\u0142\u0105czeniem weekend\u00f3w), jeden seans trwa ok. 20 minut. W trakcie napromieniania nale\u017cy le\u017ce\u0107 nieruchomo i p\u0142ytko oddycha\u0107, \u017ceby zapewni\u0107 maksymaln\u0105 odtwarzalno\u015b\u0107 napromienianych obszar\u00f3w. Leczenie jest bezbolesne a promieniowanie niewidoczne. W miar\u0119 up\u0142ywu czasu sk\u00f3ra piersi mo\u017ce si\u0119 zar\u00f3\u017cowi\u0107 i zaczerwieni\u0107, zdarza si\u0119, \u017ce sk\u00f3ra w okolicy pachy lub w fa\u0142dzie podpiersiowym zaczyna si\u0119 z\u0142uszcza\u0107 \u2013 w\u00f3wczas trzeba si\u0119 zg\u0142osi\u0107 do lekarza z pro\u015bb\u0105 o wypisanie odpowiednich lekarstw \u0142agodz\u0105cych odczyn popromienny.<\/p>\n

W trakcie leczenia i oko\u0142o dw\u00f3ch tygodni od jego zako\u0144czenia nale\u017cy bardzo dba\u0107 o obszar napromienianej sk\u00f3ry. Ubranie powinno by\u0107 przewiewne i nie dra\u017cni\u0105ce sk\u00f3ry, najlepiej z w\u0142\u00f3kien naturalnych, obszar napromieniany nale\u017cy my\u0107 letni\u0105 wod\u0105 z niewielk\u0105 ilo\u015bci\u0105 detergentu i delikatnie osusza\u0107 r\u0119cznikiem i nie wystawia\u0107 na dzia\u0142anie s\u0142o\u0144ca.<\/p>\n

W niekt\u00f3rych sytuacjach klinicznych konieczne jest zastosowanie dodatkowego napromieniania na okolic\u0119 lo\u017cy po usuni\u0119tym guzie \u2013 mo\u017ce to by\u0107 radioterapia tzw. wi\u0105zk\u0105 zewn\u0119trzn\u0105, np. 3 frakcje albo brachyterapia. W tym drugim przypadku konieczna jest kilkudniowa hospitalizacja z za\u0142o\u017ceniem w okolic\u0119 usuni\u0119tego guza specjalnych aplikator\u00f3w zawieraj\u0105cy \u017ar\u00f3d\u0142o promieniowania.<\/p>\n

Zdarza si\u0119 r\u00f3wnie\u017c, \u017ce i u chorych po amputacji piersi konieczna jest uzupe\u0142niaj\u0105ca radioterapia. W\u00f3wczas, w zale\u017cno\u015bci od sytuacji klinicznej na\u015bwietla si\u0119 \u015bcian\u0119 klatki piersiowej z lub bez okolicy regionalnych w\u0119z\u0142\u00f3w ch\u0142onnych.<\/p>\n

Radioterapia paliatywna<\/strong><\/p>\n

Najcz\u0119\u015bciej paliatywna radioterapia stosowana jest u chorych, u kt\u00f3rych powsta\u0142y przerzuty odleg\u0142e, s\u0105 one najcz\u0119\u015bciej umiejscowione w ko\u015bciach, m\u00f3zgu i narz\u0105dach mi\u0105\u017cszowych. W\u00f3wczas, w zale\u017cno\u015bci od rozleg\u0142o\u015bci zmiany i jej lokalizacji stosuje si\u0119 kr\u00f3tsze schematy frakcjonowania o wy\u017cszej dawce (od jednej do 10 frakcji). W trakcie napromienia na m\u00f3zgowie zdarza si\u0119 czasem przej\u015bciowy obrz\u0119k m\u00f3zgu objawiaj\u0105cy si\u0119 nudno\u015bciami i b\u00f3lem g\u0142owy, w\u00f3wczas koniecznie trzeba zg\u0142osi\u0107 si\u0119 do lekarza, kt\u00f3ry zaordynuje leki przeciw obrz\u0119kowe.<\/p>\n

W przypadku lokalizacji zmian w ko\u015bciach d\u0142ugich z regu\u0142y nie obserwujemy objaw\u00f3w niepo\u017c\u0105danych, rzadko dochodzi do przej\u015bciowego nasilenia b\u00f3lu w napromienianej okolicy.\u00a0 Z kolei, u cz\u0119\u015bci chorych napromienianych paliatywnie na miednic\u0119 mog\u0105 pojawi\u0107 si\u0119 zaburzenia jelitowe takie jak wzd\u0119cia, b\u00f3le brzucha czy biegunka, objawy te najcz\u0119\u015bciej ust\u0119puj\u0105 po kilku dniach od zako\u0144czenia leczenia, a lekarz przed rozpocz\u0119ciem leczenia poinformuje o zachowaniu specjalnej diety na czas leczenia. Nale\u017cy pami\u0119ta\u0107, \u017ce radioterapia pozwala u znacznej liczby chorych uzyska\u0107 zmniejszenie dolegliwo\u015bci b\u00f3lowych, nawet na d\u0142ugi okres czasu.<\/p>\n

W przypadku izolowanych przerzut\u00f3w do narz\u0105d\u00f3w mi\u0105\u017cszowych (np. w\u0105troba, p\u0142uca) mo\u017cna zastosowa\u0107 tzw. radioterapi\u0119 stereotaktyczn\u0105, kt\u00f3ra umo\u017cliwia podanie stosunkowo wysokiej dawki na ograniczony obszar. Warunkiem tej terapii jest brak wcze\u015bniejszej radioterapii na t\u0119 okolic\u0119.<\/p>\n

Wskazaniem do radioterapii jest tak\u017ce posta\u0107 miejscowo zaawansowanego, nieoperacyjnego raka piersi \u2013 w takich sytuacjach chore s\u0105 najcz\u0119\u015bciej kwalifikowane do napromieniania piersi wraz z regionalnymi w\u0119z\u0142ami ch\u0142onnymi przy zastosowaniu podobnych technik jak w przypadku leczenia oszcz\u0119dzaj\u0105cego ale przy wy\u017cszych dawkach. Z kolei, w przypadku nawrotu miejscowego, je\u015bli wcze\u015bniej chora nie otrzyma\u0142a radykalnego napromieniania na t\u0119 okolic\u0119 z powodzeniem mo\u017cna zastosowa\u0107 napromienianie nawet z intencj\u0105 radykaln\u0105.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Radioterapia jest jedn\u0105 z metod leczenia nowotwor\u00f3w, w kt\u00f3rej wykorzystuje si\u0119 promieniowanie jonizuj\u0105ce w celu zniszczenia kom\u00f3rek nowotworowych. W odr\u00f3\u017cnieniu od leczenia systemowego, radioterapia,\u00a0 podobnie jak chirurgia jest leczeniem miejscowym, co oznacza, \u017ce w spos\u00f3b wybi\u00f3rczy oddzia\u0142ywuje wy\u0142\u0105cznie na okolic\u0119, kt\u00f3ra jest napromieniana. Mo\u017ce by\u0107 stosowana jako jeden z element\u00f3w leczenia radykalnego (w celu wyleczenia) […]<\/p>\n","protected":false},"author":2,"featured_media":8636,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_bbp_topic_count":0,"_bbp_reply_count":0,"_bbp_total_topic_count":0,"_bbp_total_reply_count":0,"_bbp_voice_count":0,"_bbp_anonymous_reply_count":0,"_bbp_topic_count_hidden":0,"_bbp_reply_count_hidden":0,"_bbp_forum_subforum_count":0},"categories":[1],"tags":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/rakmisja.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/8661"}],"collection":[{"href":"https:\/\/rakmisja.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/rakmisja.pl\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/rakmisja.pl\/wp-json\/wp\/v2\/users\/2"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/rakmisja.pl\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=8661"}],"version-history":[{"count":1,"href":"https:\/\/rakmisja.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/8661\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":8662,"href":"https:\/\/rakmisja.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/8661\/revisions\/8662"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/rakmisja.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media\/8636"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/rakmisja.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=8661"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/rakmisja.pl\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=8661"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/rakmisja.pl\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=8661"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}